دستگاه دیاگ یکی از ابزارهای ضروری برای عیبیابی خودرو است که با اتصال به ECU یا کامپیوتر خودرو، کدهایی را نمایش میدهد که نشاندهنده وجود مشکلات در بخشهای مختلف خودرو هستند. این کدها به زبان انگلیسی ارائه میشوند و ممکن است درک آنها برای افراد غیرمتخصص دشوار باشد. با این حال، در این مقاله، شما میتوانید کدهای خطای دیاگ را به زبان فارسی بیاموزید و به راحتی مشکلات خودروی خود را تشخیص دهید. همچنین در پایان این مطلب، لیست کاملی از کدهای خطای دیاگ به زبان فارسی ارائه خواهد شد که به شما در رفع مشکلات خودرو کمک خواهد کرد.
آشنایی با کدهای خطای دیاگ (DTC)
کدهای خطای دیاگ یا Diagnostic Trouble Codes (DTC)، کدهای منحصر به فردی هستند که توسط واحد کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو تولید میشوند تا مشکلات و نقصهای مختلف در خودرو را شناسایی و گزارش دهند. این کدها ابزارهای مهمی برای تعمیرکاران محسوب میشوند، زیرا آنها را در عیبیابی دقیق و سریع مشکلات خودرو یاری میکنند. کدهای DTC به دو دسته تقسیم میشوند:
- کدهای عمومی (Generic Codes): این کدها بهصورت استاندارد توسط تمامی خودروسازان استفاده میشوند. به عنوان مثال، کد P0300 نشاندهنده احتراق ناقص در چندین سیلندر است. این کد بیانگر آن است که موتور خودرو در برخی از سیلندرها احتراق مناسبی ندارد که میتواند به مشکلاتی در سوخترسانی، جرقهزنی یا سیستم ورودی هوا مربوط باشد. این مشکل میتواند عملکرد موتور را کاهش داده و منجر به لرزش یا کاهش قدرت خودرو شود.
- کدهای اختصاصی (Manufacturer Specific Codes): این کدها ویژه هر تولیدکننده خودرو هستند و جزئیات بیشتری درباره مشکلات ارائه میدهند. به عنوان نمونه، کد P1456 در خودروهای هوندا نشاندهنده نشت در سیستم کنترل بخار سوخت (EVAP) است. این کد به مشکلی در سیستم تخلیه بخارات سوخت اشاره دارد که ممکن است به دلیل نشت یا خرابی درب باک، لولهها یا سایر اجزای سیستم EVAP رخ دهد. این مشکل میتواند باعث افزایش انتشار گازهای مضر و کاهش کارایی سیستم کنترل آلودگی خودرو شود.
راهنمای کامل خواندن و ترجمه کدهای خطای دیاگ
برای ترجمه و درک دقیق کدهای خطای دیاگ، ابتدا باید با ساختار آنها آشنا شوید. هر کد خطای دیاگ از پنج کاراکتر تشکیل شده است که هر یک معنا و نقش خاصی دارند. اولین کاراکتر نشاندهنده دستهبندی کلی خطا (مانند موتور یا سیستم انتقال قدرت) است. کاراکتر دوم مشخص میکند که آیا کد عمومی است یا اختصاصی. سه کاراکتر بعدی اطلاعات دقیقتری درباره مشکل خاص خودرو ارائه میدهند. با شناخت این ساختار، میتوانید کدها را به درستی بخوانید و در عیبیابی اولیه خودرو خود بهصورت مؤثرتری عمل کنید.
شناخت اولین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ
در سیستم دیاگ خودروها، اولین کاراکتر کد خطا یکی از حیاتیترین بخشها برای تشخیص نوع مشکل است. این کاراکتر به شما میگوید که نقص مربوط به کدام بخش از خودرو است. کاراکترها شامل حروف P، C، B و U هستند و هر کدام به سیستم خاصی اشاره دارند. با درک معنای این کاراکترها میتوان بهسرعت ناحیه مشکل را شناسایی و از عیبیابی دقیقتری استفاده کرد.
P یا Powertrain (نیروی محرکه)
کاراکتر P به مشکلات مربوط به قوای محرکه خودرو اشاره دارد، که شامل سیستمهایی چون موتور، گیربکس و انتقال قدرت است. این کدها بیشتر به عملکرد موتور و سیستمهای سوخترسانی مرتبط هستند و موارد مختلفی را پوشش میدهند.
مشکلات مرتبط با احتراق و جرقهزنی
یکی از رایجترین کدهای با P مربوط به نقص در احتراق است. این نقصها میتواند ناشی از ایراد در سنسور اکسیژن، کویل احتراق، یا حتی شمعها باشد. برای مثال، خرابی در سنسور اکسیژن میتواند منجر به عملکرد نامناسب موتور شود و بازده سوخت را کاهش دهد.
مشکلات سیستم سوخترسانی
کدهای P همچنین مشکلات مربوط به سیستم سوخترسانی را هم پوشش میدهند. اگر انژکتورها دچار گرفتگی شوند یا پمپ بنزین نتواند بهخوبی کار کند، سیستم دیاگ یک کد خطا با حرف P نمایش میدهد. مشکلات مربوط به نشت سوخت یا فیلترهای کثیف هم میتوانند در این دسته قرار بگیرند.
مشکلات گیربکس
کدهای دیاگ که با P شروع میشوند، همچنین مشکلات گیربکس را هم شامل میشوند. این مشکلات میتوانند شامل لغزش دندهها، تأخیر در تعویض دنده یا حتی نشت روغن گیربکس باشند. چنین مشکلاتی میتواند به طور مستقیم روی عملکرد و شتاب خودرو تأثیر بگذارد.
مشکلات سیستم انتقال قدرت
خرابیهای مرتبط با سیستم انتقال قدرت نیز در این گروه قرار میگیرند. مشکلاتی مانند لرزش خودرو هنگام رانندگی، زوزه دیفرانسیل، یا نقص در اجزایی مانند پلوس از مواردی هستند که کدهای P به آنها اشاره میکنند.
C یا Chassis (شاسی)
کدهایی که با C شروع میشوند به مشکلات مرتبط با شاسی خودرو مربوط هستند. این بخش شامل سیستمهایی مانند ترمز، فرمان و تعلیق است که نقش حیاتی در ایمنی و پایداری خودرو دارند.
مشکلات سیستم فرمان
یکی از مشکلاتی که در این گروه قرار میگیرد، ایرادهای مرتبط با سیستم فرمان است. مشکلاتی مانند سفت شدن فرمان، نشت روغن فرمان یا لرزشهای ناگهانی از جمله مواردی هستند که سیستم دیاگ با استفاده از کدهای C آنها را شناسایی میکند.
مشکلات سیستم تعلیق
کدهای شاسی همچنین به مشکلات مربوط به سیستم تعلیق نیز اشاره دارند. خرابی کمکفنرها، ساییدگی لاستیکها یا حتی ناهمترازی چرخها از مواردی هستند که در این دستهبندی قرار میگیرند. این مشکلات میتوانند تأثیر منفی بر کنترل خودرو و راحتی راننده داشته باشند.
مشکلات سیستم ترمز
کدهای C اغلب مشکلاتی را در سیستم ترمز نشان میدهند. ضعف در ترمزها، لرزش در پدال ترمز یا روشن شدن چراغ هشدار ترمز از نشانههایی هستند که میتوانند نشاندهنده وجود مشکل در این سیستم باشند. خرابیهای مربوط به ABS و ESP نیز در این دسته قرار میگیرند.
B یا Body (بدنه)
کدهای با حرف B به مشکلات مرتبط با بدنه خودرو، آپشنهای کابین و سیستمهای الکتریکی اشاره دارند. این کدها معمولاً با جنبههای راحتی و کارکردهای داخلی خودرو مانند سیستم صوتی، شیشههای برقی و موارد مشابه مرتبط هستند.
مشکلات بدنه خودرو
در این دسته، مشکلاتی مانند زنگزدگی، خط و خش یا حتی رنگپریدگی در بدنه خودرو ممکن است توسط کدهای B گزارش شوند. این مشکلات ممکن است به ظاهر خودرو آسیب بزنند و در برخی موارد به مرور زمان بدتر شوند.
مشکلات آپشنهای داخل کابین
کدهای B همچنین شامل ایرادهایی در آپشنهای داخلی خودرو هستند. نقص در سیستم صوتی، خرابی شیشههای برقی، یا مشکلات مربوط به قفل مرکزی از جمله مواردی هستند که توسط این کدها شناسایی میشوند.
مشکلات سیستمهای الکتریکی
خرابی در سیستمهای الکتریکی خودرو نیز در این گروه قرار میگیرد. این مشکلات میتوانند شامل ایراد در باتری، دینام، سیستم روشنایی یا حتی برفپاککنها باشند. این ایرادها ممکن است عملکرد بخشهای مهمی از خودرو را مختل کنند و باعث بروز مشکلات جدی شوند.
مشکلات ایربگ
یکی دیگر از مواردی که کدهای B گزارش میدهند، خرابی در سیستم ایربگ است. نقص در سنسورهای ایربگ، مشکلات در واحد کنترل ایربگ یا حتی خرابی در یونیتهای مربوط به این سیستم میتواند ایمنی سرنشینان را به خطر بیندازد.
U یا Network (شبکه)
کدهایی که با U شروع میشوند، مشکلات مرتبط با سیستمهای شبکهای و مالتیپلکس خودرو را نشان میدهند. این سیستمها مسئول ارتباط بین بخشهای مختلف خودرو هستند و در صورت بروز مشکل، ممکن است عملکردهای مختلف خودرو مختل شود.
مشکلات ارتباط بین ECUها
سیستم دیاگ با استفاده از کدهای U میتواند نقصهای مربوط به ارتباط بین ECUها (واحدهای کنترل الکترونیکی) را شناسایی کند. این مشکلات میتوانند ناشی از خرابی سیمکشی، نقص در کانکتورها یا حتی اختلال در شبکه CAN باشند.
مشکلات یونیتهای مالتیپلکس
کدهای U همچنین میتوانند نشاندهنده ایراد در یونیتهای مالتیپلکس مانند BCM، PCM یا سیستمهای ABS/ESP باشند. این خرابیها ممکن است باعث نقص در عملکرد کلی خودرو یا اختلال در سیستمهای مختلف آن شوند.
مشکلات آپشنهای خاص
در نهایت، کدهای U میتوانند به مشکلات در آپشنهای خاص خودرو مانند سیستم ناوبری، تشخیص نقطه کور، یا سیستم کمکی پارک اشاره کنند. این ایرادها ممکن است باعث از کار افتادن این آپشنها شده و راننده را با مشکلاتی مواجه کنند.
نقش دومین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ
دومین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ به تمایز بین کدهای استاندارد OBD-II و کدهای اختصاصی سازنده کمک میکند. این کاراکتر یکی از اعداد 0 یا 1 است و مشخص میکند که آیا کد به صورت عمومی در تمامی خودروها استفاده میشود یا اینکه مختص به یک خودروساز خاص است.
0: کدهای استاندارد OBD-II
وقتی دومین کاراکتر کد دیاگ 0 باشد، به این معنی است که کد خطا یک کد استاندارد OBD-II است. این کدها در تمام خودروهایی که از استاندارد OBD-II پیروی میکنند، یکسان هستند و به یک مشکل مشخص اشاره دارند. به عنوان مثال، کد P0301 در تمام خودروها به معنای مشکل در جرقهزنی سیلندر 1 است. این هماهنگی به تعمیرکاران و مالکان خودرو کمک میکند تا بهراحتی مشکلات را تشخیص دهند و ابزارهای دیاگ ساده هم میتوانند این کدها را بخوانند.
کدهای استاندارد OBD-II به دلیل جامع بودن و سازگاری با تمام خودروها، دسترسی آسانتری را برای کاربران فراهم میکنند و نیاز به دانش تخصصی زیادی برای تفسیر آنها وجود ندارد.
1: کدهای اختصاصی سازنده
اگر دومین کاراکتر 1 باشد، کد خطا به عنوان یک کد اختصاصی سازنده تلقی میشود. این کدها تنها برای یک سازنده خاص یا مدلهای مشخصی از خودرو کاربرد دارند و ممکن است معنای آن در خودروهای مختلف متفاوت باشد. به عنوان مثال، کد P1132 ممکن است در یک خودروی خاص نشاندهنده نقص در سیستم خنککننده باشد، در حالی که همین کد در خودروی دیگری به مشکل در سیستم جرقهزنی اشاره کند.
کدهای اختصاصی معمولاً به دانش فنی بیشتری نیاز دارند و دستگاههای دیاگ تخصصی برای خواندن و تفسیر صحیح آنها مورد نیاز است.
عمق جزئیات با سومین کاراکتر کدهای دیاگ
سومین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ به ما اطلاعات بیشتری درباره زیرسیستم معیوب میدهد. این کاراکتر میتواند عددی بین ۰ تا ۸ باشد و هر عدد نشاندهنده یک بخش خاص از خودرو است. به عنوان مثال، عدد ۰ به مشکلات مربوط به سیستم سوخت، هوا و کنترل آلایندگی اشاره دارد. عدد ۱ مربوط به اندازهگیری سوخت و هوا است، در حالی که عدد ۲ مختص اندازهگیری سوخت و هوا در خودروهای انژکتوری میباشد. عدد ۳ به سیستم احتراق و جرقهزنی تعلق دارد، و عدد ۴ به کنترل آلایندگی اشاره دارد. به همین ترتیب، اعداد ۵، ۶ و ۷ و ۸ به بخشهای مختلفی از کنترل سرعت، کامپیوتر و سیستم انتقال قدرت مربوط میشوند. این دستهبندی به تعمیرکاران کمک میکند تا عیبیابی دقیقتری انجام دهند.
کاراکترهای چهارم و پنجم: مشخصسازی دقیق مشکل
کاراکترهای چهارم و پنجم کدهای دیاگ به تفکیک دقیقتر مشکل در زیرسیستم مشخصشده در کاراکتر سوم کمک میکنند. این دو کاراکتر میتوانند اعدادی بین 00 تا 99 باشند و نشاندهنده نوع خاصی از مشکل در قطعه یا زیرسیستم هستند. برای مثال، در کد P0420، عدد 20 به نقص در سیستم کاتالیزور اشاره دارد. این بدان معناست که سیستم کاتالیزور قادر به کاهش آلایندهها به میزان مطلوب نیست و این مشکل میتواند ناشی از خرابی کاتالیزور، سنسور اکسیژن یا دیگر عوامل مرتبط باشد. با این توضیحات، تعمیرکاران میتوانند عیب را سریعتر و دقیقتر شناسایی کنند.
نتیجهگیری کلی درباره کدهای خطای دیاگ
کدهای خطای دیاگ (DTC) ابزاری حیاتی برای شناسایی و عیبیابی مشکلات خودرو هستند. این کدها که از پنج کاراکتر تشکیل شدهاند، اطلاعات دقیقی درباره نوع و محل خرابی در خودرو ارائه میدهند. با شروع از کاراکتر اول که نوع سیستم معیوب را مشخص میکند، تا کاراکترهای چهارم و پنجم که جزئیات دقیقتری درباره مشکل را نمایان میسازند، هر بخش از کد معنا و کاربرد خاص خود را دارد.
کدهای عمومی (0) و اختصاصی (1) به تعمیرکاران این امکان را میدهند که بر اساس برند و مدل خودرو به مشکلات خاص بپردازند. همچنین، با درک ساختار این کدها، افراد غیرمتخصص نیز میتوانند اطلاعات اولیهای درباره وضعیت خودرو خود به دست آورند و با آگاهی بیشتر به تعمیرکار مراجعه کنند.
در نهایت، یادگیری درباره کدهای خطای دیاگ نه تنها به بهبود کیفیت خدمات پس از فروش کمک میکند، بلکه میتواند هزینههای تعمیر را نیز کاهش دهد و سلامت و کارایی خودرو را تضمین کند.